Czym jest lawina i czy możemy jej uniknąć?

Skupimy się na zimowych zagrożeniach w górach, a przede wszystkim na lawinach śnieżnych. Lawina śnieżna to gwałtowne przerwanie pokrywy śnieżnej, spowodowane przesunięciem mas śniegu, lodu i czasem skał w dół stoku górskiego, często z dużą prędkością (nawet 200 km/h). To niszczycielskie zjawisko stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla ludzi, ale również dla infrastruktury.

Lawiny mogą być wywołane przez naturę lub ludzi w górach. Zagrożenie lawinowe zależy od wielu czynników, takich jak pogoda, nachylenie stoku, rzeźba terenu, pokrywa śnieżna, dźwięki oraz ludzie i zwierzęta. W pewnym stopniu możemy przewidzieć zejście lawin dzięki geofonom (systemy wczesnego ostrzegania) lub profesjonalnej obserwacji stałych tras lawinowych.

Przestrzeganie komunikatów o zagrożeniu jest kluczowe. Instytucje nadzorujące zagrożenie lawinowe publikują na swoich stronach komunikaty dotyczące aktualnie panujących warunków. W Tatrach odpowiedzialne jest za to Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR), natomiast pozostałe obszary górskie monitoruje Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR), a Horská Záchranná Služba (HZS) w Tatrach Słowackich.

Stopnie zagrożenia lawinowego

Prawdopodobieństwo zejścia lawiny opisuje pięciostopniowa skala, która jest wykorzystywana w ratownictwie międzynarodowym:

• Stopień I (niski): Stabilna pokrywa śnieżna, możliwe zejście lawiny pod dużym obciążeniem na bardzo stromych stokach.
• Stopień II (umiarkowany): Pokrywa śnieżna przeważnie dobrze związana, możliwe zejście lawiny pod dużym obciążeniem na stromych stokach.
• Stopień III (znaczny): Pokrywa śnieżna słabo związana, możliwe zejście lawiny nawet przy mniejszym obciążeniu. Należy unikać stromych stoków.
• Stopień IV (wysoki): Słaba związana pokrywa śnieżna, możliwe zejście lawiny przy małym obciążeniu. Zaleca się niewychodzenie w góry.
• Stopień V (bardzo wysoki): Pokrywa śnieżna słabo związana i niestabilna, wysokie prawdopodobieństwo zejścia dużych lawin na większości stoków. Zaleca się niewychodzenie w góry.

Warto pamiętać, że nawet najdroższy sprzęt, przeczytanie artykułów w Internecie i zobaczenie filmików nie zastąpi profesjonalnego szkolenia lawinowego.

Podczas takiego szkolenia nauczycie się oceny sytuacji śniegowo-lawinowej na podstawie prognoz, komunikatów, ostrzeżeń i podstawowej wiedzy na temat przemian i zachowania pokrywy śnieżnej. Dodatkowo poznacie podstawowe reguły zachowania w sytuacji zejścia lawiny oraz metod szybkiej i sprawnej pomocy osobom zasypanym.

Zadbajcie o swoje bezpieczeństwo podczas zimy w górach – https://polarsportadventures.pl/oferta-zima

Lawinowe ABC – co to jest?

Lawinowe ABC to niezbędny element wyposażenia dla każdej osoby, która chodzi po górach zimą w terenie zagrożonym lawinami. W jego skład wchodzi: detektor lawinowy, sonda oraz łopata. Każdy z tych elementów pełni istotną rolę, szczególnie w przypadku ewentualnego zasypania.

Detektor lawinowy to urządzenie elektroniczne, które emituje lub odbiera sygnał radiowy. Standardowo ustawiamy go na tryb nadawania (SEND), by być widocznym dla innych. W przypadku sytuacji awaryjnej przestawia się na tryb odbioru (SEARCH), pomagając zlokalizować zasypane osoby. Nowoczesne detektory posiadają trzy anteny, dzięki czemu można precyzyjnie określić położenie zasypanego.

Sonda lawinowa to teleskopowa rurka z metalu lub włókna węglowego, służąca do namierzenia ciała znajdującego się pod śniegiem. Zaleca się sondy o długości co najmniej 240 cm, przeważnie wykonane z aluminium.

Łopata lawinowa służy do wydobywania zasypywanych osób. Wykonana z metalu lub twardego plastiku, o ergonomicznym kształcie i uchwycie. Nie tylko pomaga wydobywać ofiarę, ale także budować schronienie czy stabilizować stok.